12 lipca 2019 r. została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (L 188, str. 116) dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1161, która zmieniła tzw. dyrektywę CVD, w tym jej tytuł na: „Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/33/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania ekologicznie czystych pojazdów transportu drogowego w celu wsparcia mobilności niskoemisyjnej”. Nowelizacja przepisów dyrektywy jest konsekwencją jej oceny ex post, której wyniki wskazują, że dotychczasowa jej wersja nie pobudziła rozwoju rynku ekologicznie czystych pojazdów na obszarze Unii Europejskiej.
Główne zmiany wprowadzone w nowelizacji dyrektywy CVD
Poniżej przytoczono najważniejsze zmiany wprowadzone w nowelizacji dyrektywy CVD:
- Ustanowienie różnych dla każdego z państw członkowskich minimalnych poziomów docelowych w zakresie udziału zamówień na ekologicznie czyste pojazdy lekkie oraz ciężkie (w tym ciężarowe i autobusy) dla 2 okresów:
- 02.08.2021 r. – 31.12.2025 r.;
- 01.01.2026 r. – 31.12.2030 r.
Minimalne poziomy docelowe [%] udziału zamówień na ekologicznie czyste pojazdy dla Polski wynoszą:
| Okres | Samochody lekkie (kategoria pojazdu M1, M2, N1) | Samochody ciężarowe (kategoria pojazdu N2 i N3) |
Autobusy (kategoria pojazdu M3) |
| 02.08.2021 r. – 31.12.2025 r. | 22% | 7% | 32% |
| 01.01.2026 r. – 31.12.2030 r. | 22% | 9% | 46% |
- Rozszerzenie zakresu obowiązywania dyrektywy (poza zakupem) na takie praktyki, jak wynajem, dzierżawa lub leasing pojazdów, a także zamówienia na określone usługi w zakresie: publicznego transportu drogowego, specjalistycznego i nieregularnego transportu osób, wywozu odpadów, transportu oraz doręczania przesyłek pocztowych i paczek.
- Wprowadzenie definicji „ekologicznie czystych pojazdów” zarówno lekkich (kryterium stanowi emisja CO2/km oraz zanieczyszczeń powietrza w rzeczywistych warunkach), jak i ciężkich (kryterium stanowi rodzaj napędu na paliwa alternatywne oraz energię elektryczną).
- Usunięcie dotychczasowej, opcjonalnej metody monetyzacji, tj. określania na użytek zamówień publicznych kosztów zużycia energii oraz emisji w trakcie cyklu użytkowania pojazdu.
Kogo dotyczy dyrektywa CVD?
Dyrektywa CVD dotyczy:
- instytucji oraz podmiotów stosujących zamówienia publiczne na dostawy pojazdów (w tym wynajem, dzierżawa czy leasing), usługi publicznego transportu zbiorowego, usługi specjalistycznego i nieregularnego transportu osób, wywozu odpadów, transportu i doręczania przesyłek pocztowych oraz paczek;
- podmiotów realizujących zamówienia ww. usług.
Nowelizacja dyrektywy CVD weszła w życie 1 sierpnia 2019 r. W terminie do 2 sierpnia 2021 r. państwa członkowskie były zobowiązane do wprowadzenia w życie przepisów prawnych, niezbędnych do transpozycji zmian tej dyrektywy. Powyższe zmiany dyrektywy CVD do krajowych przepisów wprowadziła ustawa z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 24 grudnia 2021 r. z wyjątkami.
Autor: Fundacja Razem dla Środowiska