Polska jest zagrożona deficytem wody, zjawisko to nasila się w ostatnich latach. Niekorzystne zmiany klimatu i wzrost temperatury na Ziemi wywołują coraz więcej ekstremalnych zjawisk pogodowych.
Aktualnie magazynujemy wodę w zbiornikach retencyjnych o pojemności ok. 4 mld m3, a to stanowi tylko 6,5% objętości średniorocznego odpływu rzecznego. Tymczasem możliwe jest retencjonowanie wody na poziomie nawet 15%. Dlatego aby ograniczyć ryzyko powodzi oraz złagodzić skutki suszy, postanowiono opracować dokument „Program przeciwdziałania niedoborowi wody” (program rozwoju retencji), łączący wszelkie dostępne metody retencjonowania wody, czyli retencję dużą i małą, sztuczną, naturalną oraz meliorację. Załącznik do przyjętych przez Radę Ministrów założeń programu rozwoju retencji zawiera wykaz 94 inwestycji, które mają być zrealizowane do 2027 r.
Oczekiwane efekty programu przeciwdziałania niedoborowi wody
Wdrożenie programu rozwoju retencji spowoduje:
- wzrost objętości retencjonowanej wody;
- wzrost pojemności obiektów małej retencji;
- łagodzenie skutków suszy (ze szczególnym uwzględnieniem terenów wiejskich i obszarów leśnych);
- zmniejszenie ryzyka powodziowego, w tym związanego z tzw. powodziami błyskawicznymi na terenach zurbanizowanych;
- przywrócenie lub poprawa warunków energetycznego wykorzystania wód;
- zwiększenie udziału lokalnych i regionalnych przedsięwzięć dotyczących tworzenia retencji wodnej;
- zwiększenie społecznej świadomości problemu zmniejszających się zasobów wód i potrzeby ich retencjonowania;
- poprawa warunków rolniczego wykorzystania wód;
- wzmocnienie ekosystemów powstałych lub utrzymanych w wyniku stosowania retencjonowania wód;
- poprawa klasy i stabilności warunków żeglugowych na śródlądowych drogach wodnych;
- poprawa walorów krajobrazowych obszarów związanych z wodami.
Źródła finansowania programu rozwoju retencji
Program rozwoju retencji będzie sfinansowany ze środków budżetu państwa i budżetów samorządowych oraz budżetów innych jednostek, takich jak Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wykorzystane będą również fundusze z Unii Europejskiej, pożyczki lub kredyty z międzynarodowych instytucji finansowych (Bank Światowy, Bank Rozwoju Rady Europy, Europejski Bank Inwestycyjny) oraz udział partnerstwa publiczno-prywatnego.
Autor: Fundacja Razem dla Środowiska