W systemie, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS) mogą wziąć udział wszystkie organizacje (podmioty), które chcą wdrażać rozwiązania mające wpływ na ochronę środowiska. W Polsce EMAS prowadzony jest przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (GDOŚ).
Zadaniem tego instrumentu jest prowadzenie organizacji w myśl zasady zrównoważonego rozwoju. Uczestnictwo ma na celu uporządkowanie obowiązków w zakresie ochrony środowiska, zoptymalizowanie kosztów, efektywne zarządzanie energią oraz zasobami w organizacji. Uczestnicząc w systemie ekozarządzania i audytu można również raportować oddziaływanie organizacji na środowisko.
Jak uzyskać wpis do rejestru EMAS?
Organizacje, które chcą uczestniczyć w EMAS, w pierwszej kolejności powinny wykonać przegląd środowiskowy, następnie stworzyć efektywny system zarządzania środowiskowego. Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie wewnętrznego audytu środowiskowego oraz opracowanie deklaracji środowiskowej. Następnie przeprowadzana jest weryfikacja organizacji przez akredytowanego weryfikatora środowiskowego w celu wykazania, czy przegląd środowiskowy, polityka środowiskowa, system zarządzania środowiskowego i wewnętrzny audyt środowiskowy organizacji oraz ich wdrożenie spełniają wymogi ww. rozporządzenia i czy został uwzględniony sektorowy dokument referencyjny, jeżeli Komisja Europejska taki wydała. Po pozytywnej weryfikacji należy złożyć wniosek o wpis do rejestru systemu ekozarządzania i audytu.
Organizacje uczestniczące w EMAS spełniają wygórowane wymagania z zakresu ochrony środowiska, co potwierdzane jest certyfikatem przyznawanym przez GDOŚ.
Organizacja zarejestrowana w systemie ekozarządzania i audytu musi:
- przynajmniej co 3 lata odnowić rejestrację w EMAS;
- co roku zaktualizować deklarację środowiskową i zatwierdzić ją przez akredytowanego weryfikatora środowiskowego.
Jakie są korzyści z uczestnictwa w systemie ekozarządzania i audytu?
Korzyści uczestnictwa w systemie ekozarządzania i audytu:
- wdrożenie systemowych rozwiązań, które zapewnią osiągnięcie celu biznesowego w zgodzie z wymaganiami środowiska;
- raportowanie oddziaływania organizacji na środowisko;
- optymalizacja zasobów i energii;
- oszczędność z tytułu optymalizacji energii oraz zużyć;
- zgodność z wymaganiami prawnymi dotyczącymi ochrony środowiska;
- wdrożenie kompleksowych rozwiązań, które pozwolą na osiągnięcie wymiernych efektów;
- gromadzenie danych, które można wykorzystać do realizacji obowiązków sprawozdawczych;
- pozytywny wizerunek organizacji przyjaznej środowisku;
- wzmocnienie wiarygodności oraz zaufania do organizacji;
- przejrzystość poprzez przedstawianie informacji w postaci okresowych deklaracji środowiskowych.
Zwolnienia i ulgi dla organizacji uczestniczących w EMAS
Organizacje uczestniczące w systemie ekozarządzania i audytu dodatkowo zwolnione są z opłaty rejestrowej przy wpisie do Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. Uczestnicząc w EMAS mają możliwość uzyskania środków na realizację przedsięwzięć związanych z wdrażaniem oraz funkcjonowaniem systemu ze środków funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Wiąże się to również z rzadszymi kontrolami przeprowadzanymi przez wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska. Okres pomiędzy kontrolami nie przekracza 3 lat (zamiast 1 roku) dla instalacji IPPC, w przypadku zarejestrowanego w systemie ekozarządzania i audytu prowadzącego taką instalację.
Kolejną ulgą dla przedsiębiorcy zarejestrowanego w EMAS jest zwolnienie z obowiązku przeprowadzenia audytu energetycznego przedsiębiorstwa.
Autor: Fundacja Razem dla Środowiska